دکتر حمیدرضا کیانی فر

کودکان دارای افزایش وزن مشکلات زیادی در زندگی اجتماعی دارند- ممکن است در زمین بازی نتوانند همپای هم سالان خود بدوند، در پوشیدن لباس‌های مورد علاقه‌ی خود دچار مشکل شوند و یا مورد تمسخر سایر کودکان قرار گیرند. تحقیق جدیدی که در ژورنال پزشکی New England منتشر شده نشان می‌دهد که مشکلات کودکان مبتلا به چاقی حتی فراتر از آسیب های اجتماعی و عاطفی می‌باشد.

این مطالعه با نام «خطرات قلبی- متابولیک و شدت چاقی در کودکان و نوجوانان» به بررسی حدود ۹۰۰۰ کودک و نوجوان در سنین ۳ تا ۱۹ سال دارای افزایش وزن یا چاقی می‌پردازد. پزشکان این افراد جوان را از نظر فشار خون بالا، کلسترول، دیابت و سایر ریسک فاکتورهای مهم بیماری قلبی کنترل کردند. به طور متوسط چاق‌ترین کودکان و نوجوانان دچار فشار خون بالاتر، پروفایل کلسترول بدتر و سطوح قند خون بالاتر نسبت به سایرین بودند. این نسبت با در نظر گرفتن نژاد، قومیت، جنسیت و سن نیز صدق می‌کند.

این مطالعه در واقع یک مطالعه‌ی مقطعی بود بدین معنا که افراد در ادامه پیگیری نمی‌شوند. در این مطالعه هر بیمار در همان مقطع زمانی از لحاظ وجود ریسک فاکتورهای شناخته شده‌ی خطر بیماری قلبی در آینده بررسی شد. بدین ترتیب با توجه به اطلاعات حاصل از این مطالعه ما نمی‌توانیم بدانیم در آینده کدام یک از این افراد جوان به بیماری قلبی دچار می‌شود. با این حال از این نکته آگاه هستیم که در بزرگسالان کنترل فشار خون، کلسترول و قند خون در پیشگیری از بیماری قلبی بسیار ضروری است. در نظر گرفتن اقدامات مشابه در کودکان نیز چندان غیرمنطقی به نظر نمی‌رسد.

اکثریت داوطلبین مطالعه در سن ۱۲ تا ۱۹ سالگی بودند. به همین دلیل منطقی به نظر می‌رسد اگر نتیجه بگیریم هرچه یک نوجوان چاق‌تر باشد احتمال اینکه او در آینده دچار بیماری قلبی شود بیشتر است. این مطالعه همچنین نشان داد که پسران و مردان جوان نتایج تست نگران‌کننده‌تری داشتند و به احتمال بیشتری چاقی در آنها به شرایط پرخطر تبدیل خواهد شد.

این مطالعه از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا آنچه متخصصین اطفال سال‌ها نگران آن بودند را تأیید می‌کند. از زمانی که روند رو به رشد چاقی را در بیماران جوان تر خود دیدیم به این آگاهی رسیدیم که اگر از افزایش وزن پیشگیری نکنیم آنها در آینده بیش از گذشته و در سنین جوان‌تری به بیماری‌های قلبی دچار خواهند شد.

کمک به کودکان برای رسیدن به وزن سالم و ایده‌آل

خبر خوب این است که ما می‌توانیم اقداماتی در این راستا انجام دهیم. مداخلات کاهش وزن در بیماران جوان‌تر بهتر و آسان‌تر جواب می‌دهند. همچنین باید همواره به یاد داشته باشیم که حتی ذره‌ای کاهش وزن تأثیر بسزایی در راه رسیدن به یک زندگی سالم دارد و این مسأله در هر سنی صدق می‌کند.

اگر کودک شما دچار افزایش وزن است امیدواریم با خواندن این مطلب برای مراجعه به یک متخصص اطفال و کمک به فرزندتان برای کاهش وزن انگیزه گرفته باشید. حالت ایده‌آل این است که یک برنامه‌ی خانوادگی برای کاهش وزن در نظر بگیرید. کاهش وزن را هدفی برای مادر، پدر و سایر فرزندان قرار دهید تا همه با هم در فعالیت های ورزشی و رعایت رژیم غذایی همکاری کنید.

پیش از در نظر گرفتن رژیم غذایی برای فرزندتان با یک متخصص اطفال مشورت کنید. هرگز از داشتن یک کودک چاق شرمنده نباشید و فراموش نکنید که کودکان بسیاری با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند.